شرکت‌های داروسازی برای حفظ بقای خود همیشه در صدد به روز کردن تکنولوژی و دانش خود و همچنین تولید محصولات جدید هستند.
شرکت داروسازی ثامن نیز به عنوان یکی از شرکت‌های باسابقه و موفق هلدینگ سلامت و داروی سازمان اقتصادی رضوی با دارابودن یک واحد تحقیق و توسعه فعال توانسته گام‌های خوبی برای ایجاد تنوع در سبد محصولات دارویی‌اش بردارد. در این گزارش به مناسبت هفته پژوهش با گوشه‌ای از فعالیت‌های شرکت داروسازی ثامن و بعضی از طرح‌های پژوهشی آن در چند سال اخیر آشنا می‌شویم.
اولین داروها در سبد درمان
واحد تحقیق و توسعه(R&D) شرکت ثامن به منظور عینیت بخشیدن به عزم ملی و مدیریت جهادی در صنعت دارویی و قطع وابستگی دارویی کشور، توسعه و طراحی انواع فرآورده‌های دارویی با قابلیت عملی پیاده‌سازی و تطابق با خطوط تولید موجود در این شرکت را سر لوحه خود قرار داده است. این واحد با استفاده از تیمی متخصص و توانمند و همکاری با مراکز دانشگاهی و مشاوران علمی، فعالیت اصلی خود را بر روی طراحی فراورده‌های دارویی مختلف مطابق با فارماکوپه‌های بین‌المللی و یا استانداردهای تدوین شده داخلی، بهینه‌سازی محصولات موجود و انتقال و جذب فناوری‌های نوین متمرکز کرده است. به طوری که، تمام مراحل طراحی و تکوین محصولات جدید شامل فازهای مطالعاتی، ساخت و آنالیز مواد اولیه و محصول و همچنین تهیه مستندات دارویی در این واحد انجام می‌شود.
مجید طبسی مدیر عامل شرکت داروسازی ثامن می‌گوید: این شرکت در طول بیش از سه دهه فعالیت در صنعت دارویی کشور، هیچ‌گاه نگاه و توجه اقتصادی صرف به امر تولید دارو نداشته و این امر را در پروژه‌های تحقیقاتی خود مورد توجه قرار داده تا جایی که در تولید بعضی از داروهای مورد نیاز جامعه همیشه پیشگام بوده و برای اولین بار آنها را وارد بازار ایران کرده است. تولید ۵۰ نوع محصول متفاوت برای نخستین بار در شرکت ثامن، از جمله دستاوردهای پژوهشی آن به شمار می‌آید. این محصولات تولیدی در گذشته در سبد درمانی کشور وجود نداشته و برای اولین بار به سبد درمانی ایران افزوده شده یا جایگزین محصولات وارداتی شده است.
تولید محصول جدید برای بیماران صعب‌العلاج
شرکت ثامن با توجه به فعالیت خود زیر چتر حمایتی بارگاه ملکوتی امام رضا(ع)، در تلاش و تکاپو است تا از امکانات موجود در این مجموعه دارویی که بخشی از سرمایه و امانت مردم محسوب می‌شود، به بهترین شکل ممکن برای خدمت به بیماران استفاده کند.
طبسی بیان می‌کند: در سال‌های اخیر طرح‌های مختلفی در واحد تحقیق و توسعه شرکت دارویی ثامن دنبال شده است که تعدادی از آنها در سال گذشته به ثمر نشست و تولیدات جدیدی به سبد محصولات ثامن افزوده شد. ورود به تولید سبد دارویی بیماران مبتلا به بیماری صعب‌العلاج سیستیک فیبروزیس(سی اف) که به طور گسترده کودکان را در بر می‌گیرد و توجه کمتری به آنان شده است، از جمله این طرح‌ها به شمار می‌آید. این شرکت شناسایی، بررسی نیاز و تولید داروهایی برای درمان و افزایش عمر این بیماران که برای تداوم زندگی خود با مشکل مواجه هستند را در دستور کار خود قرار داد و در اولین گام توانست محلول سدیم کلراید استنشاقی ۷% را در حجم ۴ میلی‌لیتر در آمپول‌های پلیمری تولید کند.
واحد تحقیق و توسعه شرکت ثامن همیشه وضعیت داروها و چگونگی مصرف آنها را براساس داده‌هایی که از مراکز درمانی، پزشکان و پرستاران کسب می‌شود، بررسی کرده و تلاش می‌کند این داروها را به شکل‌ها یا دوزهای جدید تولید کند.
درمان کمبود شدید پتاسیم کودکان
مدیر عامل این شرکت می‌افزاید: محلول تزریقی غلیظ پتاسیم کلراید ۱۵% (آمپول ۱۰ میلی‌لیتری)، یکی دیگر از محصولات ثامن است که در سال گذشته از آن رونمایی شد. سال‌های متمادی پتاسیم کلراید ۵۰ میلی‌لیتری در کشور استفاده می‌شد و دوز پایین این دارو برای کودکان وجود نداشت. درمان کمبود شدید پتاسیم، مهم‌ترین کاربرد این دارو است. از این محصول در کودکان تحت درمان طولانی‌مدت با آدرنوکورتیکوئیدها استفاده می‌شود. همچنین از آنجایی که بعضی از داروها به مرور اثربخشی خود را از دست می‌دهند، شرکت‌های داروسازی مجبور هستند تا نسل‌های بعدی و ورژن‌های جدید این داروها را تولید کنند چنان که شرکت ثامن، محلول لووفلوکساسین تزریقی ۵/۰ %(کیسه ۱۰۰ میلی لیتری) را تولید کرد. این دارو، آنتی‌بیوتیک وسیع الطیف از نسل سوم فلوروکینولون‌ها است که برای درمان عفونت‌های بیمارستانی استفاده می‌شود.
همچنین این شرکت با ادامه تحقیقات خود در حوزه تجهیزات و مواد اولیه دیالیز صفاقی، توانست از دانش فنی و تولید فیلم‌های چندلایه فرآورده‌های تزریقی و ملزومات بسته‌بندی دیالیز صفاقی تولید داخل در اواخر سال گذشته رونمایی کند.
برنامه‌های تحقیقاتی در دوران کرونا
محققان و متخصصان شرکت ثامن در سال جاری علیرغم وجود بحران کرونا در کشور، فعالیت‌های پژوهش‌های خود را در حوزه‌های مختلف دارویی ادامه دادند که به زودی شاهد تحقق برخی از این طرح‌ها و رونمایی از داروهای جدید شرکت هستیم.
طبسی درباره این طرح‌ها می‌گوید: محلول سدیم کلراید استنشاقی ۷% pH plus، جدیدترین نسل از محلول‌های سدیم کلراید استنشاقی ویژه بیماران سیستیک فیبروزیس(سی اف) است. در حال حاضر نمونه صنعتی این محصول به مرحله تولید رسیده است و آخرین مراحل اخذ مجوزهای آن از سازمان غذا و دارو در حال انجام است. همچنین مطالعات اثربخشی محصول با همکاری بنیاد بیماری سیستیک فیبروزیس ایران و دانشگاه علوم پزشکی تهران در حال پیگیری است. محلول‌های پتاسیم کلراید ۱۵/۰% و۳/۰% در دکستروز ۵% (بطری ۵۰۰ میلی لیتری) هم در آخرین مراحل اخذ پروانه تولید در سازمان غذا و دارو است. این محصولات برای رفع موارد کمبود پتاسیم در بدن به کار می‌رود.
وی ادامه می‌دهد: استامینوفن تزریقی ۱% (کیسه ۵۰ میلی لیتری) مخصوص کودکان و آمپول تزریقی ۱% (آمپول ۱۰ میلی لیتری) مخصوص نوزادان، از دیگر محصولات این شرکت به شمار می‌رود. تولید استامینوفن تزریقی مناسب مصرف در کودکان برای نخستین بار در ایران، در سال جاری موفق به اخذ پروانه از وزارت بهداشت و درمان شد. همچنین با توجه به اینکه هیچ محصول استامینوفن تزریقی مناسب نوزادان در کشور وجود ندارد، تولید این فراورده در آمپول ۱۰ میلی‌لیتری مطابق با الگوی مصرف کشورهای اروپایی در دستور کار داروسازی ثامن قرار گرفته است و هم اکنون در آخرین مراحل اخذ پروانه محصول از سازمان غذا و دارو قرار دارد. مراحل مختلف پژوهشی و مطالعاتی در حوزه تولید محلول‌های جراحی قلب باز همچنان توسط شرکت ثامن دنبال می‌شود.
